Nguyễn Hưng Quốc: Đất nước sẽ về đâu?

https://www.voatiengviet.com/a/dat-nuoc-se-ve-dau/3311636.html

Tôi có khá nhiều bạn bè hiện đang sinh sống tại Úc, trước đây, khi còn
làm việc, cứ ao ước đến ngày về hưu, con cái khôn lớn, có gia đình và
có việc làm ổn định cả, sẽ về Việt Nam an hưởng tuổi già. Bức tranh
người ta vẽ ra rất đẹp: với số tiền hưu trí tại Úc, người ta có thể dễ
dàng có một cuộc sống rất phong lưu ở Việt Nam. Có thể thuê người ở.
Có thể đi đây đi đó. Có thể ăn hết món lạ này đến món lạ khác. Thế
nhưng, đến ngày họ thực sự về hưu, sau vài chuyến thăm viếng Việt Nam,
người ta lại đổi ý. Theo họ, Việt Nam chỉ là nơi để đi du lịch chứ
không phải là nơi có thể sống được lâu dài. Người ta đưa ra hai lý do
chính: Một là nhớ con cháu tại Úc; hai là, Việt Nam hoàn toàn không an
toàn.

Tôi cũng có khá nhiều bạn bè ở hướng ngược lại: Họ sống tại Việt Nam,
phần lớn đều khá thành đạt, có chức có quyền và có tiền. Họ cho con
cái du học ngoại quốc. Học xong, các cháu có việc làm đàng hoàng, sau
đó, bảo lãnh cho cha mẹ từ Việt Nam, sau khi về hưu, ra ngoại quốc
sinh sống. Họ bỏ lại sau lưng cuộc sống rất dư dả và cũng rất vui vẻ
trên quê hương để sang sống ở một quốc gia xa lạ về cả ngôn ngữ lẫn
văn hoá; và vì sự xa lạ ấy, cũng khá buồn rầu. Hỏi tại sao, họ cũng
nêu lên hai nguyên nhân: Một là muốn gần gũi con cháu; và hai là, ở
ngoại quốc, dù buồn, vẫn an toàn hơn hẳn Việt Nam.

Bỏ qua việc sống gần con cháu, cả hai nhóm người ấy đều có nhận thức
giống nhau: Việt Nam, dù là quê hương người ta rất yêu mến, không còn
là một nơi an toàn để sống.

Trước hết là thiếu an toàn về chính trị. Ở bình diện cá nhân, người ta
có thể bị bắt bớ hay tra tấn bất cứ lúc nào nếu muốn có một tư duy độc
lập và nếu muốn thực hiện quyền tự do ngôn luận. Ở bình diện quốc gia,
dù nhà nước Việt Nam luôn xem sự ổn định là một trong những mục tiêu
lớn nhất của họ, ai cũng biết, Việt Nam lúc nào cũng ẩn chứa đầy những
nguy cơ bất ổn. Bất ổn trong nội bộ đảng với các khuynh hướng và phe
phái khác nhau. Nhưng quan trọng nhất là bất ổn trong quan hệ với
Trung Quốc: Không ai dám chắc những mâu thuẫn giữa Việt Nam và Trung
Quốc trên Biển Đông sẽ không bùng nổ thành chiến tranh. Đã đành Việt
Nam lúc nào cũng nhân nhượng Trung Quốc. Nhưng sự nhân nhượng nào cũng
có giới hạn. Mà Trung Quốc thì rõ ràng không muốn dừng lại ở bất cứ
giới hạn nào cho đến lúc hoàn toàn trở thành bá chủ trên Biển Đông.

Thứ hai là thiếu an toàn về giao thông. Mỗi năm ở Việt Nam có khoảng
10.000 người chết vì tai nạn xe cộ. Mười ngàn: tức mỗi ngày trung bình
gần 30 nạn nhân. Đó là người chết. Con số những người bị thương tật
chắc chắn sẽ nhiều hơn hẳn. Bởi vậy, ở Việt Nam, nhiều người nói, cứ
mỗi lần bước ra khỏi cửa nhà là thấy phập phồng. Con đường nào cũng
đầy bất trắc. Đi đúng luật và lái xe cẩn thận cũng có thể bị những
chiếc xe "điên" bị mất tay lái cán chết. Ngay cả đi bộ cũng không an
tâm. Mỗi lần băng qua đường là một lần đối diện với rủi ro.

Nhưng quan trọng nhất là mất an toàn thực phẩm. Báo chí đã nói rất
nhiều về thực phẩm bẩn ở Việt Nam. Hầu như tất cả đều bẩn. Hầu như bất
cứ loại gia súc nào cũng được cho ăn các hoá chất độc hại để tạo nạc
và tăng trọng. Tệ hại hơn, người ta còn đem bán cả thịt thối rữa, sau
khi tẩm ướp bằng các loại hoá chất để bay mùi và săn thịt. Ngày trước,
đã có nhiều người giả thịt trâu thành thịt bò. Bây giờ, "tài" hơn,
người ta còn biến cả thịt heo thành thịt bò. Thịt giả như vậy cũng
được đi. Nhưng vấn đề là để làm giả như thế, người ta lại sử dụng các
loại hoá chất độc hại để nhuộm màu thịt. Ăn chúng, người ta ăn cả các
chất có thể gây ung thư.

Thịt đã thế, rau trái cũng thế. Cũng đầy hoá chất. Hoá chất trong phân
bón và trong các loại thuốc trừ sâu. Hoá chất còn được dùng để ướp
trái cây cho chúng bắt mắt hơn. Ngay cả nước dừa cũng không an toàn.
Để trái dừa có màu tươi như mới, người ta lại nhúng chúng vào hoá
chất. Lại hoá chất.

Trước, người ta tưởng ăn cá tôm và các loại hải sản là an toàn. Nhưng
không phải. Tôm cá và hải sản nuôi trong các hồ nhân tạo cũng nhiễm
đầy các chất cấm. Còn tôm cá và hải sản được đánh từ sông và biển? Từ
đầu tháng 4 vừa rồi, chúng lại cũng bị nhiễm độc. Hàng trăm tấn cá bị
chết, tấp trắng các bờ biển từ Hà Tĩnh vào đến Huế, kéo dài cả hơn 200
cây số. Chính quyền còn ú ớ trong việc xác định nguyên nhân cá chết
nhưng có một điều chắc chắn: chúng bị nhiễm độc các loại hoá chất do
con người thải ra. Thành ra tôm cá đánh bắt từ biển khơi cũng không
còn an toàn nữa.

Thịt: độc. Tôm cá: độc. Rau, trái và củ: độc. Cả không khí người ta
thở, đặc biệt tại hai thành phố lớn, Hà Nội và Sài Gòn, cũng nhiễm đầy
chất chì và thuỷ ngân: độc. Cả nước bị nhiễm đầy chất độc. Không có gì
đáng ngạc nhiên khi tỉ lệ người Việt Nam mắc bệnh ung thư rất cao.
Càng ngày càng cao.

Lâu nay, nói đến những khó khăn mà Việt Nam đang đối diện, chúng ta
hay nghĩ đến các yếu tố chính trị và địa chính trị, đến vấn đề dân chủ
và nhân quyền, đến chuyện các đại công ty phá sản và nợ công chồng
chất. Nhưng ngay cả về phương diện xã hội, liên quan đến chuyện ăn
uống và hít thở hàng ngày, Việt Nam cũng đối diện với bao nhiêu nguy
hiểm.

Tôi cứ tự hỏi: Trong một khí quyển như thế, làm sao người Việt Nam có
thể sống được và tương lai đất nước sẽ đi về đâu?

Tự dưng lại nhớ đến bài thơ "Đất nước mình ngộ quá phải không anh" của
Trần Thị Lam, một cô giáo dạy Văn ở Hà Tĩnh, viết sau biến cố hàng
trăm tấn cả bị chết ở miền Trung. Bài thơ đăng trên facebook của cô,
sau, công an địa phương buộc cô phải gỡ xuống. Lời thơ đơn giản, thật
thà, nhưng thể hiện được những trăn trở của cả hàng triệu người Việt
Nam hiện nay.

Đất nước mình ngộ quá phải không anh
Bốn ngàn tuổi mà dân không chịu lớn
Bốn ngàn tuổi mà vẫn còn bú mớm
Trước những bất công vẫn không biết kêu đòi…

Đất nước mình lạ quá phải không anh
Những chiếc bánh chưng vô cùng kì vĩ
Những dự án và tượng đài nghìn tỉ
Sinh mạng con người chỉ như cái móng tay…

Đất nước mình buồn quá phải không anh
Biển bạc, rừng xanh, cánh đồng lúa biếc
Rừng đã hết và biển thì đang chết
Những con thuyền nằm nhớ sóng khơi xa…

Đất nước mình thương quá phải không anh
Mỗi đứa trẻ sinh ra đã gánh nợ nần ông cha để lại
Di sản cho mai sau có gì để cháu con ta trang trải
Đứng trước năm châu mà không phải cúi đầu…

Đất nước mình rồi sẽ về đâu anh
Anh không biết em làm sao biết được
Câu hỏi gửi trời xanh, gửi người sau, người trước
Ai trả lời dùm đất nước sẽ về đâu…